Dit is de tweede brief van de tweede cyclus van Brieven aan een (niet-)moeder. In deze serie zoek ik hardop mijn (niet-)kinderwens uit, door brieven te schrijven met mensen die zich ooit tot het moederschap hebben moeten verhouden, en voor wie de keuze al gemaakt is. De eerste brief naar Karin kun je hier lezen. Karins moeder is op dezelfde datum gestorven als de mijne, maar dan 21 jaar later. Karin was 50, ik was 5. Zelf heeft zij 3 biologische kinderen.
Lieve Alycia,
Wat heeft je brief veel geraakt. Ik ben er lang op aan het kauwen geweest. Want eerlijk? Er kwamen door jouw vragen nog meer vragen. Het was stilstaan, voelen, herinneren. En ontdekken dat ik er ook veel is wat ik niet weet. Me met dit alles verhouden en het op papier krijgen heeft tijd gevraagd. (En natuurlijk deed mijn wat perfectionistische aanleg ook een duit in het zakje.)
Zij was mijn anker, mijn zachte raad en altijd dichtbij.
Als je het woord moeder noemt dan denk ik direct aan haar, mijn moeder. Ik voel naast het gemis na haar dood, nu ruim een jaar geleden, intense liefde. Zij was mijn anker, mijn zachte raad en altijd dichtbij. Ik heb me een poos verloren gevoeld zonder haar. Niet alleen in het dagdagelijkse, maar ook in mijn eigen moederschap met mijn 3 kinderen. Mezelf afgevraagd: kan ik dit wel alleen, zonder haar praktische raad, haar geruststelling of gewoon haar aanwezigheid?
Ik schrijf terwijl ik weet dat onze ervaringen zo verschillend zijn.
Dat jij jouw moeder hebt moeten missen. Al zo vroeg. Ik voel het nu.
Mijn moeder was, tot ik acht was en weer ging werken, altijd thuis.
Ik denk dat zij die zogenaamde, klassieke eigenschappen had waar je over schrijft.
Zij was die vrouw die klaar zat na schooltijd met een pot thee en koekjes. Of eigenlijk, in mijn tijd, met Hulk limonade en Café Noir. Zorgen was wat ze deed, voor mij en mijn broer, mijn vader, het huishouden, de hond en alles daaromheen. Dat zorgen was haar weer met de paplepel ingegoten. Ik heb haar mijn hele leven alleen maar zien werken. Stilzitten en een boek lezen, dat stond niet in haar woordenboek.
Ken je dat de vijf talen van de liefde? Dan weet je welke die van haar was.
Wat als ik moeder wordt, met alles wat er in mij leeft?
Met dit lijf.
Met dit hart.
Met deze trillende binnenkant.
Zoals iedereen zijn eigen geschiedenis heeft, heb ik de mijne. Toen ik acht was is ze weer begonnen met werken. Het moment waarop wij als kinderen meer zelfstandig werden.
Maar zij was mijn wereld en dat was mijn vader in wie hij was niet. Mijn zenuwstelsel is door de ervaringen in mijn leven bedraad op aan staan. Mijn voelsprieten altijd naar buiten gericht. Ik heb me ook afgevraagd, hoe dan? Wat als ik moeder word, met alles wat er in mij leeft?
Met dit lijf.
Met dit hart.
Met deze trillende binnenkant.
Uiteindelijk werd ik een moeder, niet ondanks mijn gevoelige zenuwstelsel, maar mét het. En dat, geloof ik, is ook een vorm van veiligheid. Niet de afwezigheid van onrust, want ik ben niet moeiteloos kalm, maar de aanwezigheid van liefde die blijft, onvoorwaardelijk.
Ik weet ook niet precies wanneer mijn beeld gevormd is over moeder worden of zijn. Ik kan me namelijk niet anders herinneren dan dat ik moeder wilde worden. Soms denk ik dat ik het moederschap heb kunnen voelen voordat ik het zelf werd, omdat ik het bij mijn moeder zo duidelijk zag.
Of misschien wel omdat ik een ongelofelijke romanticus ben, wat je op het eerste gezicht misschien niet zou zeggen. En niet op de cliché manier van rozenblaadjes op een bed of een serenade onder een raam, alhoewel ik daar stiekem ook van kan genieten. Maar juist door mijn gevoeligheid, in het zien van het kleine, het bouwen van kleine momenten van betekenis in het dagdagelijkse. Dat was wat mijn moeder ook deed.
Wist jij wat liefde was voordat je het kon voelen?
Of wat verlies was, voordat je daar aankwam?
Je vraagt bij wat voor mens past de moederrol? Wie bepaalt dat?
Er is niemand die je een Dora sticker op het diploma “geslaagd voor je moederschap” geeft.
Volgens mij weet uiteindelijk niemand werkelijk waar zij voor kiest. Wat het werkelijk tot in je diepste vezels omvat om moeder te zijn. Hoe kunnen we ook?
Wist jij wat liefde was voordat je het kon voelen?
Of wat verlies was, voordat je daar aankwam?
Het feit dat je jezelf bevraagt, doorziet en er op voorhand mee bezig bent, is voor mij waar het in het leven over gaat. Los van welke keuze je daarin dan ook maakt, want vragen blijven er.
Aan vragen komt geen einde. Als je een antwoord hebt, komt er weer een volgende. Vragen die vragen om verdieping, om verder te komen, helderheid te krijgen. Vragen scheppen ruimte, positief, negatief en alles daartussen in.
Nieuwsgierig blijven is voor mij daarin de grootste kwaliteit.
Het moederschap gaat voor mij niet over goed of fout, maar over ruimte. Geen perfect evenwicht, maar een voortdurende dans tussen wat was en wat ik wil doorgeven. Het gaat over vallen en opstaan, over herkennen en verzachten en opnieuw aangaan. Met jezelf. In liefde. In de relatie met hen. Dat is voor mij de magie.
Dag lieve vrouw, ik hoor je graag weer.
Liefs,
Karin